Bij gameverslaving gaat het om een verslaving aan elektronische spelen die we spelen op onze pc, op onze smartphone of via een console. Wat zijn de kenmerken van gameverslaving en wat kunnen we eraan doen?
Bij ‘verslaving’ gaat het om je anders voelen, het altijd maar met een bepaalde activiteit bezig zijn, tijdelijke bevrediging, het ervaren dat je het gedrag niet onder controle hebt en dat dat gedrag negatieve gevolgen oplevert en je er tóch meer doorgaat. Zijn dit kenmerken die ook van toepassing kunnen zijn op het spelen van games?
Spelletjes en games
Veel mensen, misschien zelfs wel de meeste mensen, vinden het spelen van spelletjes leuk. Een spelletje spelen betekent strijd, overwinning (of verlies), inspanning, slimheid, snelheid, enzovoorts. Een kind leert spelenderwijs. Spelen is noodzakelijk voor een gezonde ontwikkeling van het kind. Een spel is iets dat buiten het alledaagse leven staat. Degenen die spelen doen dat vrijwillig, binnen bepaalde grenzen en op basis van bindende spelregels.
Games zijn electronische spelen. Er zijn heel wat soorten games: puzzel games, platform games, open world games, action adventure games, first person shooter games, mmporg games en sport games, waarbij sommige games soms de kenmerken van meerdere soorten kunnen vertonen.
Voor- en nadelen van games
Games hebben zowel voor- als nadelen. Games zijn een eenvoudige manier om plezier te hebben, bevorderen het gevoel van competitie en zorgen voor uitdagingen. Uit onderzoek komt naar voren dat bij gamers de oog-handcoördinatie en het oriëntatievermogen verbeteren, het ruimtelijke inzicht en de reactiesnelheid wordt verhoogd, ze leren om strategieën uit te denken en snel beslissingen te nemen, de creativiteit wordt gestimuleerd, ze leren samenwerken, zich te concentreren en door te zetten.
Nadelen kunnen er ook zijn. Games zijn vaak een ontsnapping uit de werkelijkheid. In een game kun je iemand worden die je in het echte leven niet bent. Het virtuele leven achter een scherm is in principe oneindig en onbegrensd. Het kan leiden tot mateloosheid. De moderne techniek zorgt ervoor dat de grens tussen virtual reality en de echte werkelijkheid steeds diffuser wordt. Games zijn zo gemaakt dat je doorgaat ook als je niet wil. In veel games worden ethische grenzen overschreden.
Gameverslaving
Iemand is gameverslaafd als hij/zij door het gamen ernstige problemen ervaart. Er is geen controle meer over de tijd die aan gamen besteed wordt, andere (normale) onderdelen van het leven worden veronachtzaamd, en de gamer ervaart in toenemende mate lichamelijke, psychische, sociale en/of financiële problemen. Lichamelijke klachten kunnen bijvoorbeeld bestaan uit vermoeidheid, hoofdpijn, futloosheid, irritatie van de ogen, verkrampte schouders en pols(en). Bij psychische klachten kan het gaan om onrust, spanning, somberheid, geïrriteerd en/of depressief zijn. Financiële problemen betreffen met name het opbouwen van schulden.
Stoppen met overmatig gamen is lastig. Het beloningssysteem in de hersenen is ‘ingericht’ op het doorgaan met gamen. Om geholpen te worden, is het voor een gameverslaafde belangrijk om professionele hulp te zoeken. Het doorbreken van gameverslaving begint bij erkenning van het probleem door de gamer, het verkrijgen van inzicht in de achterliggende oorzaken en het vervolgens leren om andere keuzen te maken in het leven.
Tekst: Frans Koopmans